Aynı yetkinliklere sahip kadınlar ve erkekler arasında maaş eşitsizliği olduğunu biliyor muydunuz? “Cinsiyet ücret farkı” olarak tanımladığımız, aynı niteliklere sahip kadınların, benzer işlerde çalışan erkeklere göre daha az kazanması durumunun ne olduğunu ve neden olduğunu beraber inceleyelim…
OECD’nin yaptığı bir araştırmaya göre, Türkiye dahil 25 Avrupa ülkesinde, benzer niteliklere sahip kadın ve erkeklerin saatlik kazançları arasında %15 civarında bir fark bulunuyor. Bu fark, kadın yöneticilerde çok daha yüksek. Aynı zamanda, kadınların iş gücünde tam potansiyellerine ulaşmalarını engelleyerek eşitsizlik yaratıp ekonomik büyümeyi de sınırlandırmada önemli rol oynuyor.
Bu farkın oluşumuna katkıda bulunan birkaç önemli nedenden bahsedebiliriz:
1. Kadınlar genellikle maaş dışındaki yarı zamanlı çalışma, kısa mesafeli işe gitme, evden çalışma veya esnek çalışma saatleri gibi avantajlara daha çok dikkat ediyor. Bu durum, özellikle anneler gibi daha fazla aile sorumluluğu taşıyan kadınların iş arayışında öncelikli kriterlerden biri olabiliyor.
2. Kariyer kesintileri nedeniyle, kadınlar iş tecrübelerini artırmakta biraz daha fazla zorluk yaşayabiliyor. Bunun en önemli sebeplerinden biri olan annelik, kadınların işten daha uzun süreli ayrılma sebebini oluştururken, babalar genellikle aynı oranda işten ayrılma ihtimaline sahip değil.
3. Kadınlar, bilinçli ve bilinçsiz önyargılarla karşı karşıya kalabiliyor. Bu önyargılar, kadınların erkeklerden daha az verimli olduğu veya kadınların ebeveyn izninden daha fazla faydalanacağı gibi yanlış algıları içerebilir. Bu önyargılar nedeniyle işverenler, kadın çalışanlara aynı kariyer ilerletici fırsatları sunma konusunda daha az istekli olabiliyor.
4. Kadınların ağırlıklı olduğu sektörler, genellikle erkek egemen sektörlere göre daha az kazanç sağlayan kariyerler opsiyonlarını içeriyor. Bu “kariyer tercihi” toplumsal veya kültürel normlar ve baskılar nedeniyle olabilir. Örneğin, öğretmenler bazen kızların matematik becerilerinin erkeklere göre daha düşük olduğunu varsayabilir, bu da kadınları STEM (bilim, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarından uzaklaştırabilir.
5. Bu yazıda belirttiğimiz sebeplerden dolayı kadınlar genelde daha düşük ücretli işleri alma eğiliminde olabiliyor. ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu (BLS) ve diğer araştırma kurumlarının verilerine göre, ABD’deki düşük ücretli işlerde çalışanların çoğunluğunu kadınlar oluşturuyor.
6. Kadınlar, ev işleri ve çocuk yetiştirme gibi, “ücretsiz iş” olarak tanımlanan işlerde, erkeklere göre %30 daha fazla zaman harcadıklarından dolayı, erkeklere göre kariyerlerine odaklanmaya yönelik daha az zaman ve enerjiye sahip olabilirler.
Bu farkı siz de gözlemlediniz veya tecrübe ettiniz mi? Bu farkın oluşumuna katkıda bulunan sebeplerle ilgili yorumlarınızı bekliyoruz.
Kaynak: Dünya Ekonomik Forumu, DİSK-AR, ABD Çalışma İstatistikleri Bürosu ve OECD Ekonomi Bölümü Çalışma Raporları
