Fiziksel olarak ofiste bulunan ancak işin gereğini yerine getirmeyen ya da sık sık mazeret izni kullanan bu çalışanlar, şirketler için ciddi bir verimlilik kaybı yaratıyor. Uzmanlara göre bu durumun temelinde, çalışan beklentilerinin karşılanmaması, tükenmişlik sendromu, artan stres ve azalan şirket aidiyeti yatıyor. Sorunun büyüklüğünün farkında olan şirketler ise çalışan bağlılığını artırmaya yönelik özel uygulamalarla bu riski yönetmeye çalışıyor.
Uzaktan çalışma, esnekliği artırarak birçok çalışan için iş yaşam dengesini iyileştirdi. Ancak bu yeni düzen iş yerinde fiziksel olarak var olup zihinsel olarak işe odaklanamama gibi kronik sorunları da gündeme taşıdı. İşte devamsızlık genellikle yönetimlerin yakından takip ettiği bir konu olsa da asıl büyük maliyet, çalışanların ofiste bulunmasına rağmen düşük performans göstermesinden kaynaklanıyor. Global Corporate Challenge (GCC) raporuna göre dünyada çalışan başına yıllık devamsızlık süresi ortalama dört günken, işte zihinsel olarak var olamama süresi 57,5 güne kadar çıkabiliyor. Çeşitli araştırmalara göre devamsızlık bir şirket için çalışan başına yıllık 2 bin 500 ila 3 bin 500 dolar arasında bir maliyet yaratıyor. İşte ruhsal olarak var olamamanın ABD ekonomisine yıllık faturası ise 150 milyar doları aşıyor. Peki hayalet çalışanlar nasıl belirleniyor? Yönetim dünyasında, iş yerinde fiziksel olarak bulunan ancak iş yüküne anlamlı bir katkı sağlamayan, düşük performans gösterenlerin yanı sıra sık devamsızlık yapan çalışanlar “hayalet çalışan” olarak tanımlanıyor. Bu çalışanlar, uzun sigara veya kahve molalarıyla işle ilgisiz aktivitelerle ya da düşük motivasyonlarıyla dikkat çekiyor. Gilda&Partners Consulting Kurucusu Jilda Bal, özellikle ekonomik zorlukların çalışan motivasyonu üzerindeki olumsuz etkisine dikkat çekerek, “Türkiye’de giderek artan ekonomik belirsizlikler ve bunun getirdiği motivasyon eksikliği, çalışanların iş arayışına girmesine ya da iş yükü nedeniyle işten uzaklaşma eğiliminde olmasına neden oluyor. Küçük ölçekli şirketlerde bu durum daha hızlı fark edilirken, büyük yapılar içinde ‘hayalet çalışanlar’ uzun süre gözden kaçabiliyor” diyor.
FATURA YÜKSEK
Hayalet çalışan sayısındaki artışın şirketlere faturası da giderek yükseliyor. Üretkenlik kaybı, iş kesintileri ve kalite eksikliği yalnızca finansal bir yük yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda diğer çalışanların motivasyonunu da olumsuz etkiliyor. Gilda&Partners Consulting Kurucusu Jilda Bal da hayalet çalışanların maliyetinin, yalnızca bu çalışanların maaşları ve yan haklardan ibaret olmadığını belirtiyor. Bal, çok boyutlu etkiyi şöyle özetliyor: “Çalışanların düşük üretkenliği ve verimsizliği, şirketlerin toplam iş çıktısını olumsuz etkiliyor. Örneğin, bir çalışanın motivasyon eksikliği ve görevlerini yerine getirmemesi, diğer ekip üyelerinin iş yükünü artırabilir ve onların da motivasyon kaybına yol açabilir. Çalışan devamsızlıklarının yıllık maliyeti hem şirketler hem ekonomiler için ciddi rakamlara ulaşabiliyor. Maddi kayıpların yanı sıra manevi maliyetleri de göz ardı etmemek gerekiyor. Motivasyonu düşük çalışanların iş yerinde yarattığı olumsuz atmosfer, ekip ruhunu zayıflatır ve iş yerinde genel memnuniyet seviyesini düşürür. Uzun vadede şirketler için bu duruma müdahale gittikçe zorlaşabilir. Bu durumla mücadele etmek için şirketler, çalışan bağlılığı ve yetenek yönetimi stratejilerini yeniden gözden geçirmek durumunda kalabilir.”
Capital Dergi / Sayfa: 122